Ile osób rzeczywiście mieszka w Twoim powiecie

Niemal powszechnie wiadomo już, że dane GUS o liczbie ludności niekoniecznie odpowiadają rzeczywistości. Czy możemy więc oszacować liczbę ludności w powiatach inaczej?

Co jakiś czas w mediach pojawiają się informacje o tym, że według obliczeń urzędów miast, jakieś miasto ma o wiele więcej mieszkańców niż oficjalnie. Wrocław ma mieć więc 893 tys. mieszkańców zamiast 674 tys., a Warszawa blisko 2 mln zamiast 1,76 mln (tę analizę na zlecenie miasta wykonała nawet podjednostka GUS!).

Potrzeba takich opracowań bierze się oczywiście z tego, że Główny Urząd Statystyczny natrafia na poważne problemy przy obliczaniu liczby ludności w skali kraju, a co dopiero w skali lokalnej jak powiat czy gmina. W ubiegłym roku bardzo ciekawy raport o tym opublikowała Fundacja Batorego. Po publikacji raportu, swoją odpowiedź wystosował GUS; odbyło się też seminarium na ten temat z udziałem przedstawicieli GUS i innymi gośćmi. Nie będę się tutaj więcej na ten temat rozpisywał — zachęcam do przeczytania chociażby wspomnianego raportu.

W tym wpisie pokusiłem się o autorską analizę faktycznej liczby ludności dla wszystkich powiatów w kraju wg stanu na koniec 2022 roku. Uważam, że jest to bardzo ważny temat, szczególnie w momencie, kiedy do Polski zaczynają płynąć fundusze z Krajowego Planu Odbudowy. Nasz kraj może już nie mieć kolejnej takiej okazji, by inwestować intensywnie w infrastrukturę, więc warto, by tę infrastrukturę zbudować tam, gdzie może z niej skorzystać najwięcej ludzi.

Poniżej wyniki, a na samym końcu metodologia.

Nieco poniżej 38 mln mieszkańców Polski

Na koniec 2022 GUS podawał ludność kraju wg definicji krajowej (czyli wliczając polskich emigrantów niewymeldowanych z kraju, a nie wliczając większości imigrantów w Polsce) na 37,77 mln osób, zaś ludność rezydentów (w teorii faktyczną ludność, wykorzystywaną do porównań międzynarodowych) na nieco ponad 1 mln osób mniej. W żadnej z tych liczb GUS nie zawarł jednak np. uchodźców z Ukrainy¹, a także wiele innych kategorii imigrantów.

Według moich obliczeń faktyczna liczba ludności Polski na koniec 2022 roku wyniosła nieco więcej niż mówią dane oficjalne - 37,95 mln osób.

Różnią się też oficjalne i szacowane liczby ludności województw. Zyskują prawie wszystkie duże województwa — wyjątek to śląskie, ale nawet tam różnica jest stosunkowo mała (poniżej 1%). Wrażenie robi województwo mazowieckie, które wg tych szacunków ociera się już o 6 mln mieszkańców — to oczywiście zasługa stolicy. Z drugiej strony, wiele mniejszych województw jest znacznie mniej ludnych niż wynikałoby z oficjalnych danych. Najwięcej mieszkańców — aż 8,2% — ubyło podkarpackiemu.

Wielka piątka i inni

Jeszcze ciekawiej robi się na poziomie poszczególnych powiatów. Zacznijmy od tych największych. Często ja i inni obserwatorzy polskiej demografii mówimy o tzn. “wielkiej piątce”, czyli Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu i Gdańsku — miastach, które w ostatnim dziesięcioleciu czy dwóch “odskoczyły” reszcie kraju. Polecam mój inny wpis w tym temacie:

Tryumf modelu polaryzacyjno-dyfuzyjnego

Również i tutaj mamy wyraźną przewagę tych miast. We Wrocławiu faktyczna liczba ludności może być o nawet ponad 30% wyższa niż oficjalna; a w Poznaniu o niewiele mniej. W Krakowie mamy do czynienia z różnicą rzędu 23%, zaś w Warszawie i Gdańsku około 17-18%.